Alman Şirketi Artık Türk'ün

Yıl 1744. Almanya’nın Hessen Eyaleti’ndeki Oltenberg kasabasında yaşayan Emrich Ailesi dericilik sektöründe faaliyet gösteren bir şirket kurar. Şirket nesilden nesile Emrich Ailesi’nin elindedir. En son sahibi Georg Emrich’in babası İkinci Dünya Savaşı’nda cephede ölür. Georg Emrich, annesinin yönettiği şirketi 1965’te devralır, faaliyet alanını genişletir ve deri ticaretinin yanı sıra ayakkabı imalatı ve tamiri için her türlü malzemenin de toptan satışını yapar.

Bu bilgileri yazıyorum çünkü iki asırdan fazla bir geçmişe sahip bu şirket şimdi bir Türk girişimciye ait. 2006’da şirketi devralan Kayseri doğumlu Halil Bulmuş, Emrich Ailesi’nin bir ferdi gibi firmayı yaşatıyor. Bulmuş, “Şirketi teklif ettikleri zaman çok heyecanlandım. Böylesine tarihi bir şirkete sahip olmak herkese nasip olmaz. Biz ticari olarak şirketin köklü geçmişinden belki faydalanıyoruz ama diğer yandan da adını yaşatmayı görev biliyoruz. Tam 40 yıldır şirkette olan personel şimdi bizimle çalışıyor. Belki iki asır sonra bizim ailemizin de adı geçecek. Asırlardır Almanya’nın bir parçası olduğumuz görülecek” diyor.

Halil Bulmuş, 1969’da Almanya’ya gelen bir gurbetçi ailenin altı erkek çocuğundan beşincisi. Bir yaşında Almanya’ya gelen Bulmuş, ilkokuldan sonra kimya dalında meslek eğitimi yapmak istemiş ama olmamış. Hayat şartlarının zorlamasıyla ağabeyinin yanında ayakkabı tamirciliği öğrenmiş. Tüm kardeşleri ve hatta yeğenlerinin her biri de bir kentte ayakkabı tamirciliği yapıyor. Bulmuş, “Bu eyalette tamircilik bizim aileden sorulur. Bu meslek bizim genlerimizde var galiba” diye konuşuyor.

Babası “Nasılsa Türkiye’ye döneceğiz” diye Halil’i 1982’de köye geri göndermiş. Almanya’da dördüncü sınıfa giden ve doğru dürüst Türkçe bilmeyen Halil’e seviye tespit sınavı yapmışlar. Ne köyü ne de Türkçeyi bilen Halil’e “Köyün ortak malları nelerdir” diye sormuşlar. O zaten soruyu bile anlamamış. Üçüncü sınıfa indirmişler. “O soruyu yıllar sonra bile unutmuyorum. Hafızama kazındı” diyen Halil Bulmuş bir yıl sonra da tekrar Almanya’ya dönüp eğitimini yapıp bu günlere gelmiş.

Almanya’da ayakkabı imal eden 90 firma var. Bu firmaların sayısı giderek azalıyor. Uzakdoğu’dan ithal edilen ucuz ayakkabı ile rekabet edemiyorlar. 2002’de 8.5 milyon çift kadın ayakkabısı imal edilirken bu sayı geçen yıl 3.3 milyona inmiş. Erkek ayakkabısı da 3.6 milyondan 1.6 milyona gerilemiş. 2002’de 1.1 milyar euroluk ayakkabı imal edilirken bu rakam geçen yıl 787 milyon euroya düşmüş.

Yıllarca ayakkabı tamirciliği yapan Bulmuş, 2006’dan beri tüm Almanya ve civar ülkelerdeki tamircilere deri, ökçe, taban, kösele, çivi, bağcık gibi akla gelebilecek 500’e yakın malzeme satıyor. Bu sektördeki belki de tek Türk. Küçük çapta ayakkabı tamircilerinin sayısı bilinmiyor ama Bulmuş, “Müşterilerime bakılırsa beş bin civarında olduğunu tahmin ediyorum” diyor.
Bulmuş’un tecrübelerine göre ayakkabı tamiri genel olarak ilkbahar ve sonbahar aylarında artıyormuş. Bulmuş, “Kadınlar daha çok ayakkabı tamir ettiriyor. Bunun iki nedeni var: Hem ayakkabıları fazla hem de ayakkabılarına erkeklerden daha çok dikkat ediyorlar” diyor. Uzakdoğu’dan ucuz ayakkabı ithali sadece üretici firmaları vurmakla kalmamış, ayakkabı tamircilerini de etkilemiş. Bulmuş, “İyi bir tamir 30-40 euro tutar. Geçim derdine düşenler tamir öncesi belki on kez düşünüyor. Tamir ettireceğime gidip ucuza yenisini alırım diyor” diyerek durumu açıklıyor.

Yaklaşık 20 yıldır ayakkabı tamiri işi yapan Halil Bulmuş bir de ayakkabı bakımı konusunda tavsiyeler içeren Almanca bir kitapçık yazmış. Bu kitapçığı müşterilerine yolluyor. Bulmuş “Ayakkabıyı kuru bir ortamda muhafaza edeceksin. Kesinlikle naylona sokmayacaksın. Deri hava alan organik bir madde. Aynı ayakkabı ancak gün aşırı giyilir. Böylece kurumak için zamanı olacak. Giyilmediği zaman içine kesinlikle ağaçtan bir form kalıbı koyacaksın” diyor.