Azerbaycan ile Nabucco krizi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'dan Azerbaycan ile doğal gaz alım anlaşması görüşmelerinin tıkandığı itirafı geldi. Yıldız, Azerbaycan ile 1,5 aydır görüşmelerin, siyasi nedenlerle yapılamadığı açıklaması yaptı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, bugün ekonomi muhabirleri ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü'nde bir araya geldi. Yıldız, enerji sektörüne ilişkin bir dizi açıklama yaparken, Türkiye'yi olduğu kadar AB'yi de ilgilendiren bir itirafta bulundu.

Enerji Bakanı Yıldız, Azerbaycan doğal gazında bu ülkeyle yaşanan sorunun temel olarak ne fiyatlardan, ne taşıma, ne de miktarlardan kaynaklandığı kanaatinde olmadığını söyledi. Azerbaycan ile son 1,5 ay içerisinde yeni bir görüşme yapılmadığını belirten Yıldız, bölgedeki siyasi gelişmelerin Azerbaycan ile bir anlaşma yapılamamasında etkili olduğunu ifade etti.

Nabucco da tehlikede
Türkiye yaklaşık iki yıldır Azerbaycan ile Bakü-Tiflis-Erzurum hattı üzerinden doğal gaz alımı için anlaşma yolu arıyor. 2008 Nisan ayında süresi dolan önceki alım anlaşmasında doğalgazın bin metreküpünü 120 dolar gibi ucuz bir fiyattan satın alıyordu.

Azerbaycan'ın Türkiye ile Türkiye'nin istediği fiyattan yeni bir gaz satım anlaşması yapmaya yanaşmayarak gösterdiği tepki, aynı zamanda AB'nin Azerbaycan'dan Nabucco vasıtasıyla sağlayacağı doğal gazın tedarikini güçleştiriyor. Çünkü Türkiye Azerbaycan'ın Avrupa'ya sağlayacağı doğal gaz için transit ülke. Azerbaycan ile görüşmelerde, doğal gazın 3. ülkelere satışı için transit geçiş ücreti de pazarlık konularından biri. Azerbaycan, Türkiye'nin geçiş ücreti için istediği fiyatı kabul etmeye de yanaşmıyor.

Nabucco Projesi'nin en büyük gaz tedarikçisi olarak düşünülen Azerbaycan'ın Türkiye ile yaşadığı bu sorun, projenin geleceğini de tehlikeye sokuyor.

Azerbaycan Türkiye'ye tepki göstermişti
Geçen yılın Kasım ayında, Türkiye'nin Ermenistan ile imzaladığı protokol sonrası Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, "Azerbaycan yıllardır Türkiye'ye dünyadaki fiyatların üçte birine, yüzde 30'una doğalgaz satıyor. Bunu herkes biliyor. Hangi ülke kendi kaynaklarını, özellikle bu devirde dünyadaki fiyatların yüzde 30'una satar ve bunu kabul edebilir? Yani bu hiçbir mantığa sığmayan bir konudur" şeklinde bir açıklama yapmıştı.

Öte yandan Aliyev, AB'ye doğalgaz ihracatına hazır olduklarını, AB'nin de bunu beklediğini, ancak son iki yıldır bu alanda gelişme sağlanamadığını ifade ederek, "Bunun da sebebi, Türkiye ile Azerbaycan arasında transit geçiş hakkıyla ilgili konularda uzlaşma elde edilememiş olmasıdır" demişti.

Azerbaycan'ın tüm ülkelerle ilişkilerinde kendi çıkarlarını öne çıkardığını, bunun da dünyadaki mevcut deneyimler kapsamında yapıldığını belirten Aliyev, Türkiye’ye de hem gaz satış ücretinde hem de transit geçiş ücretinde dünyadaki mevcut piyasa fiyatları uygulamasının geçerli olmasından yana olduklarını kaydetmişti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın bugün yaptığı açıklama, geçen yılın sonunda Aliyev'in gösterdiği tepkinin Azerbaycan ile Türkiye arasında doğal gaz anlaşması görüşmelerinin çıkmaza girmesi ile sonuçlandığını gösteriyor.