Avrupa Parlamentosu’ndan Türkler için vize hamlesi!

Avrupa Parlamentosu, Türk vatandaşlarının Schengen vizesi sorununa çözüm arıyor! 27 sayfalık raporda AB ülkelerine kapasite artırma çağrısı yapıldı, vize serbestisi için Türkiye’den adım bekleniyor. Rapor bugün tartışılıyor, yarın oylanacak.

Avrupa Parlamentosu (AP), Türk vatandaşlarının Schengen vizesi almakta yaşadığı sorunlara dikkat çeken bir rapor yayımladı. AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor tarafından kaleme alınan 27 sayfalık belgede, vize süreçlerini kolaylaştırmak için üye ülkelere “kapasite artırma” çağrısı yapıldı. Vize serbestisi için ise Türkiye’nin kalan altı kriteri yerine getirmesi gerektiği vurgulandı. Rapor, 6 Mayıs 2025’te AP’nin Strasbourg’daki merkezinde tartışılacak ve 7 Mayıs’ta oylanarak nihai halini alacak.

AP’nin, AB Komisyonu’nun yıllık ülke raporuna dayandırdığı Türkiye Raporu’nda, Türk vatandaşlarının Schengen vizesi başvurularında “talepteki belirgin artış ve sistemin kötüye kullanılması korkusu” nedeniyle sorunlar yaşadığı belirtildi. Raporda, bu durumdan “üzüntü duyulduğu” ifade edilerek, vizelere erişimin iyileştirilmesi için siyasi kararlılık gerektiği vurgulandı. Belgede, “Kalan teknik ve idari engellerin ele alınması için her iki tarafın da yoğun çaba göstermesi” çağrısı yapıldı. AB ülkelerine yönelik ise “Bu konuya ayrılan kaynakları artırma” önerisi getirildi.
AB’nin 2023 verilerine göre, Türkiye’den Schengen vizesi için 1 milyon 55 bin 885 başvuru yapıldı; bunlardan 867 bin 646’sı onaylanırken, ret oranı %16,1 oldu. 2022’de ise 778 bin 409 başvurudan 645 bin 842’si onaylanmış, ret oranı %15,7 olarak kaydedilmişti. BBC Türkçe’ye konuşan bir AB yetkilisi, 2023’te Schengen vizesiyle AB’ye giriş yaptıktan sonra 103 bin Türkiye vatandaşının iltica başvurusunda bulunduğunu, ayrıca “azımsanmayacak sayıda” kişinin Schengen Bölgesi’nden çıkış yapmadığını belirtti. Bu durum, AB’nin “sistemin kötüye kullanılması” endişesini güçlendiriyor.

Vize Kolaylığı ve Muafiyet İçin Türkiye’den Adım Bekleniyor

Raporda, ticari faaliyetler ve Erasmus öğrenci değişim programı gibi alanlarda vize kolaylığı sağlanmasına destek verildiği belirtildi. Ancak vize muafiyeti konusunda AP, Türkiye’nin 72 kriterden kalan altısını yerine getirmesi gerektiğini yineledi. Bu kriterler:

Terörle Mücadele Yasası’nda değişiklik,
Europol ile operasyonel işbirliği anlaşması,
GRECO’nun yolsuzlukla mücadele önerilerinin uygulanması,
Kişisel verilerin korunmasına yönelik düzenlemelerin AB standartlarına uyumu,
Tüm AB üyeleriyle suç bağlantılı konularda işbirliği,
Geri Kabul Anlaşması’nın tam uygulanması.

AP, “Türkiye’nin vize serbestisi için gerekli ölçütleri karşılama yönünde hiçbir ilerleme kaydetmemiş olmasından derin üzüntü duyduğunu” ifade ederek, Türk makamlarının bu kriterleri “ayrımcılık yapmaksızın” yerine getirmesi halinde vize serbestisi sürecinin hızla başlayabileceğini belirtti.

Türkiye’nin İkili Temasları ve AB’nin Yanıtı

Türkiye, vize sorununun çözümü için AB üyesi ülkelerle ikili temaslarını sürdürüyor, ancak bu çabaların sahada olumlu bir etkisi henüz hissedilmedi. Türk medyasında, bazı AB ülkelerinin “vize kapılarını kapattığı” iddiaları sıkça yer alırken, AB Türkiye Delegasyonu 2 Mayıs 2025’te yaptığı açıklamada bu iddiaları yalanladı. Delegasyon, “Schengen konsoloslukları, salgın öncesi rakamları aşarak rekor sayıda vize başvurusunu işleme almaktadır” dedi.

Raporun Diğer Vurguları: Demokrasi ve İnsan Hakları

Rapor, vize konusunun yanı sıra Türkiye’deki insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü konularında eleştiriler içeriyor. AB’ye katılım kriterlerinin tartışmaya açık olmadığı, mevcut şartlarda müzakere sürecine dönülmesinin mümkün olmadığı belirtildi. Ancak Türkiye’nin stratejik ve jeopolitik önemine vurgu yapılarak, daha yakın ve dinamik bir ortaklık için çalışılması gerektiği ifade edildi. Raporda, “Katılım sürecinde kestirme yollar yoktur ve demokratik ilkeleri tartışmaktan kaçınılamaz” mesajı verildi.